Skýrsla framkvæmdastjórnar

Á árinu var mótuð stefna um notkun gervigreindar í hagtölugerð. Stefnan sem miðar að því að efla nýtingu gervigreindar með ábyrgum og markvissum hætti nær bæði til þröngrar gervigreindar (vélnámsaðferða) og breiðari lausna á borð við djúptauganets og mállíkana. Megináherslur stefnunnar eru þrjár: öflugir tækni- og gagnainnviðir, þjálfun og hæfni starfsfólks og tryggt öryggi gagna og persónuvernd. Unnið verður að innleiðingu stefnunnar á næstu misserum.

Tvær viðamiklar nýjungar voru kynntar á árinu. Annars vegar var tekin upp ný og bætt aðferð við mat á íbúafjölda. Fram að því hafði íbúafjöldi eingöngu byggt á skráningu lögheimilis í þjóðskrá en ný aðferð byggir á víðtækari gögnum, svo sem skatta- og nemendagögnum auk þjóðskrár. Sú aðferð leiddi í ljós að íbúar landsins voru 15.245 færri 1. janúar 2024 en eldri aðferð gaf til kynna. Hins vegar var tekin upp ný aðferð við mat á reiknaðri húsaleigu fyrir vísitölu neysluverðs, svokölluð aðferð húsaleiguígilda. Fyrri aðferðin, svonefnd aðferð einfalds notendakostnaðar, hafði gefið ágæta mynd til lengri tíma litið en reyndist viðkvæm fyrir sveiflum á fjármálamörkuðum. Með tilkomu ítarlegri gagna um leigumarkaðinn gafst tækifæri til að þróa líkan sem nær til alls íbúðarhúsnæðis í eigin notkun. Markmið líkansins er að verðbreytingar á reiknaðri húsaleigu endurspegli þróun á leigumarkaði og séu óháðar skammtímasveiflum á fjármálamarkaði.

Áfram var unnið að öflugu alþjóðlegu samstarfi og þá einkum á evrópskum vettvangi sem fullgildir meðlimir í EES-samstarfi um opinbera hagskýrslugerð. Á árinu fór fram ítarleg úttekt Eurostat á útreikningi þjóðartekna (GNI) þar sem aðferðir Hagstofunnar voru í flestum tilvikum í samræmi við ESA 2010-staðalinn. Lagðar voru fram ábendingar um atriði sem þörfnuðust skýrari rökstuðnings og úrbóta og er unnið að þeim.

Hagstofan tók einnig virkan þátt í norrænu samstarfi. Má þar nefna að á árinu var haldinn fundur sérfræðinga um mannfjöldaspár þar sem fulltrúar frá sjö löndum deildu reynslu sinni og aðferðum. Einnig tók Hagstofan á móti sérfræðingum frá hagstofu Færeyja þar sem rætt var um menntatölfræði og miðlað af íslenskri reynslu. Árlegur fundur upplýsingatæknistjóra norrænna hagstofa var haldinn hér á landi þar sem rætt var um þróun stafrænnar þjónustu og innviða.

Á árinu lauk endurhönnun á viðmóti ytri vefs Hagstofunnar. Endurhönnunin miðaði að bættri notendaupplifun og aðgengi að gögnum, m.a. með einfaldari forsíðu, skýrari aðgreiningu frétta og talnaefnis og bættri myndrænni framsetningu. Á árinu var einnig sótt fram á samfélagsmiðlum með markvissri miðlun efnis meðal annars á Instagram og Facebook.